Rau dền là một loại thực phẩm phổ biến trong bữa ăn hàng ngày, không chỉ ngon mà còn đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Hãy cùng KHOEPLUS24H tìm hiểu rau dền có tác dụng gì và những điều thú vị về loại rau này nhé!
Rau dền là gì?
Rau dền là một loài cây thân thảo và thường mọc thành một cây thẳng đứng. Rau dền là tên gọi chung của các loài trong Chi Dền, chúng đều có hoa không tàn và có một số loài mọc dại.
Chi Dền được cho rằng có nguồn gốc ở Trung Mỹ và Nam Mỹ nhưng hiện nay các loại giống, loài của nó thì hiện diện ở khắp thế giới.
Ở Việt Nam, các loại rau dền thường gặp là: Dền đỏ (dền tía), dền cơm và dền gai. Loại thực vật này được sử dụng như một loại rau để chế biến thực phẩm hoặc là nguyên liệu để làm thuốc.
Giá trị dinh dưỡng của rau dền
Dưới đây là các loại dưỡng chất có trong 100gr rau dền:
- Vitamin B2: 0.32mg
- Vitamin C: 80mg
- Canxi: 267mg
- Chất xơ: 1.3gr
- Sắt: 3.9mg
- Chất đạm: 3.5gr
- Kali: 411mg
- Khoáng chất: 2.6gr
Ngoài ra nước và chất xơ chiếm đến 88% của trọng lượng rau dền. Chất đạm chiếm 2.11% của trọng lượng rau dền, tương đối cao so với các loại rau khác.
Các loại rau dền
Rau dền đỏ
Dền đỏ hay còn gọi là dền tía là loại rau có lá nhỏ, nhọn, hình bầu dục thuôn dài, các lá mọc đối nhau từ gốc lên đến ngọn. Toàn thân cây đều có màu đỏ tía cực đẹp mắt.
Rau dền xanh – rau dền cơm
Rau dền xanh (rau dền cơm) có thân mọng nước màu xanh, lá đơn mọc so le và có nhiều kích thước to, nhỏ khác nhau.
Rau dền gai
Rau dền gai là một loại cây mọc dại, lá cây nhọn, thuôn dài, các chùm hoa mọc ở đầu cành và mọc xen kẽ với lá khắp thân cây từ gốc đến ngọn. Điểm đặc biệt là trên thân và cành có chứa các gai nhỏ.
Các cách sử dụng rau dền
Sử dụng như một loại lương thực
Một số loại hạt của dền như: Dền hạt Mexico, dền đuôi chồn, dền ngù hoàng tử,… được dùng làm lương thực ở châu Mỹ, châu Phi và vùng núi Himalaya.
Hạt dền được xem là nông sản của người Aztec, châu Mỹ và còn được sử dụng trong các nghi lễ tôn giáo.
Ở Mexico, hạt dền sẽ được chế biến thành một loại đồ ăn vặt rất phổ biến có tên là alegria, hơn nữa nó còn du nhập khắp Bắc Mỹ và sang tới châu Âu.
Sử dụng như một loại rau
Rau dền được sử dụng phổ biến từ rất lâu ở Trung Quốc, Mexico, vùng Caribe và châu Phi.
Còn ở Việt Nam, các loại dền cơm, dền đỏ và dền gai đều được sử dụng làm thức ăn. Có thể chế biến rau dền bằng cách luộc, nấu canh, nấu cháo hay xào cũng rất ngon và tốt cho sức khỏe.
Sử dụng trong y học cổ truyền
Rau dền còn là một bài thuốc quen thuộc trong y học phương Đông. Rau dền có vị ngọt, tính hàn và có tác dụng thanh nhiệt, làm mát máu, lợi tiểu, sát trùng, trị độc,… Bên cạnh đó, rau dền còn hỗ trợ trong việc chữa trị táo bón, nhức đầu, chóng mặt,…
Các cách dùng khác
Ở Mexico, rau dền được sử dụng làm chất kết dính trong công nghiệp dược. Còn ở châu Mỹ, các loài thuộc Chi Dền được dùng làm phẩm màu và phần thân cây để khô được tận dụng làm chất đốt.
Rau dền có tác dụng gì?
Tốt cho xương khớp
Rau dền là một nguồn cung cấp canxi lớn, giúp bảo vệ sức khỏe xương, răng, và móng tay. Việc thường xuyên ăn rau dền có thể giảm nguy cơ loãng xương và gãy xương ở người cao tuổi. Tuy nhiên, để đảm bảo đủ lượng canxi cần thiết, cần kết hợp rau dền với các thực phẩm khác, vì 1000 – 1200mg canxi hàng ngày được khuyến nghị cho người Việt Nam.
Cải thiện tình trạng viêm
Theo Đông y, rau dền có vị ngọt và tính mát, được sử dụng để thanh nhiệt, điều trị rôm sảy, mụn nhọt và có tác dụng kháng khuẩn. Chất chống oxi hóa như vitamin C và vitamin B3 trong rau dền còn giúp ngăn viêm nhiễm và bảo vệ khỏi nguy cơ nhiễm trùng do vi sinh vật từ môi trường xâm nhập vào vết thương.
Tốt cho người bệnh tiểu đường
Lượng chất xơ giàu trong rau dền giúp giảm mỡ máu, hạ đường huyết, tạo cảm giác no lâu và kiểm soát cảm giác thèm ăn. Đặc biệt, rau dền có lượng calo rất thấp là lựa chọn tốt cho người có cao huyết áp, tiểu đường và người bị béo phì.
Ngăn ngừa các vấn đề răng miệng
Rau dền có khả năng chống viêm nhiễm và độc tố. Vì vậy thường được sử dụng trong việc giảm triệu chứng răng miệng như đau, sưng nướu, viêm họng và nhiệt miệng.
Ngừa bệnh tim mạch
Chất xơ trong rau dền giảm hấp thu cholesterol ruột, hỗ trợ giảm mỡ máu. Tocotrienol, một dạng của vitamin E có trong rau dền, giúp loại bỏ cholesterol LDL và ngăn ngừa bệnh mạch vành.
Phòng ngừa chứng thiếu máu
Sắt là một nguyên liệu quan trọng cho sự phát triển của tế bào miễn dịch, tế bào máu, và thần kinh.
Rau dền có chứa nồng độ sắt đáng kể và không độc hại. Vì vậy có thể được sử dụng cho trẻ khi họ bắt đầu ăn dặm hoặc cho những người có nguy cơ thiếu máu như phụ nữ mang thai hoặc trong kỳ kinh nguyệt.
Ngoài ra, những người có nguy cơ thiếu máu có thể bổ sung sắt và axit folic thông qua thực phẩm chức năng.
Cải thiện hệ tiêu hóa
Chất xơ trong rau dền kích thích ruột, giúp giảm triệu chứng đầy bụng và khó tiêu. Theo Y học cổ truyền, rau dền có tác dụng làm thanh trừ thấp nhiệt ứ trong trường vị, giúp cải thiện quá trình tiêu hóa.
Ngăn ngừa bệnh ung thư
Các chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E và lysine trong rau dền có khả năng chống gốc tự do và ngăn sự hình thành bất thường ở tế bào. Từ đó, loại rau này góp phần làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Tác hại của rau dền
Bên cạnh những tác dụng tuyệt vời thì rau dền có thể mang lại một số tác hại mà bạn không ngờ đến. Tham khảo ngay nội dung chi tiết dưới đây để biết thêm nhé!
Có thể gây dị ứng
Hiện tượng bị dị ứng khi ăn rau dền là do phản ứng miễn dịch với các protein có trong loại rau này.
Khi bị dị ứng, cơ thể chúng ta sẽ tạo ra kháng thể gọi là immunoglobulin E (IgE). Kháng thể này liên kết với các protein trong cây dẫn đến việc kích hoạt giải phóng histamin và các chất trung gian hóa học gây viêm khác.
Tăng nguy cơ bị sỏi thận và bệnh gout
Rau dền chứa nhiều purin và tiêu thụ lượng lớn purin có thể gây hại cho thận. Purin biến thành axit uric trong cơ thể, có thể dẫn đến sự kết tủa canxi trong thận và tăng nguy cơ sỏi thận.
Hàm lượng axit uric cao trong máu có thể gây bệnh gout, dẫn đến viêm và sưng khớp. Nếu bạn có triệu chứng gout, hạn chế ăn rau dền để tránh làm tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn.
Rối loạn dạ dày
Lượng chất xơ lớn trong rau dền giúp cải thiện nhuận tràng và ngăn táo bón. Tuy nhiên, ăn quá nhiều rau dền có thể gây phản tác dụng, đặc biệt là đối với những người có vấn đề về dạ dày, vì chất xơ trong rau có thể làm trở ngại quá trình tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng từ thức ăn.
Khiến răng thô ráp
Rau dền có thể gây mảng bám trên răng do axit oxalic tương tác với canxi trên răng. Do đó, người có răng yếu hoặc vừa mới lấy cao răng nên tránh ăn rau dền trong 1 – 2 tuần đầu.
Ai không nên ăn rau dền?
Mặc dù rau dền có những công dụng rất tốt cho sức khỏe nhưng bên cạnh đó nó còn là thực phẩm không phù hợp với một số đối tượng như: Người có cơ thể thuộc tính hàn, phụ nữ có thai hư hàn, những người bị viêm khớp dạng thấp, bệnh gout và bệnh sỏi thận.
Ngoài ra, bạn không nên dùng rau dền với thịt ba ba và hạn chế dùng rau dền hâm nóng lại nhiều lần vì có thể gây hại với sức khỏe.
Lưu ý khi ăn rau dền
Khi ăn rau dền cần lưu ý những điều sau:
- Kết hợp với thực phẩm từ động vật để giảm tính hàn của việc sử dụng.
- Món ăn từ rau dền nên ăn trong ngày và hâm nóng trước mỗi bữa ăn để tránh biến chất và ngộ độc.
- Tránh ăn thịt ba ba cùng với rau dền, vì có thể gây độc tính và ngộ độc thực phẩm theo Y học cổ truyền.
- Không nên kết hợp rau dền và lê, vì có nguy cơ gây rối loạn tiêu hóa và buồn nôn.
Rau dền mua ở đâu, giá bao nhiêu?
Rau dền có thể mua tại nhiều nơi như chợ, siêu thị hoặc cửa hàng như Bách Hóa Xanh. Để thực hiện các món ăn ngon, lựa chọn nơi bán rau dền tươi và thường giá khoảng 40.000 VND/kg (cập nhật tháng 11/2023).
Xem thêm:
- 12 tác dụng của rau xà lách đối với sức khỏe bạn nên biết
- Rau đay có tác dụng gì? 18 công dụng đối với sức khỏe
- Rau diếp cá có tác dụng gì? Ăn diếp cá hằng ngày có tốt không?
Như vậy, KHOEPLUS24H vừa chia sẻ cho bạn rau dền có tác dụng gì. Hãy chia sẻ bài viết này cho gia đình và bạn bè cùng biết những tác dụng tuyệt vời của rau dền nhé!