Phúc bồn tử hay còn gọi là raspberry trong tiếng Anh, là một loại quả ngon và hấp dẫn với hương vị thơm ngon đặc trưng. Loại quả này có nhiều loại và bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu phúc bồn tử là gì và có mấy loại phúc bồn tử? Hãy cùng KHOEPLUS24H tìm hiểu ngay nhé!
Raspberry – mâm xôi – phúc bồn tử là gì?
Phúc bồn tử (tên khoa học Rubus idaeus) hay còn gọi với cái tên quả mâm xôi đỏ. Đây là một loài cây lâu năm thân gỗ thuộc chi mâm xôi. Tại Việt Nam, cây phúc bồn tử thường mọc hoang dã ở vùng núi, sau này nó được đem về trồng phổ biến ở các vùng có khí hậu lạnh và Đà Lạt.
Quả mâm xôi đỏ khi chín có màu hồng đỏ sáng rực, hình cầu và có vị ngọt kèm với 1 ít vị chua. Đây là một loại quả đem lại nhiều giá trị dinh dưỡng và được đánh giá là một loại thảo dược tốt cho sức khoẻ.
Giá trị dinh dưỡng của quả phúc bồn tử
Phúc bồn tử không chỉ ngon mà còn rất bổ dưỡng. Theo USDA, trong mỗi phần 123 gram phúc bồn tử, bạn sẽ tìm thấy các giá trị dinh dưỡng quan trọng sau:
- Calories: 64 kcal
- Carbohydrate: 14.6 gram
- Chất đạm: 1.48 gram
- Chất béo: 0.799 gram
- Chất xơ: 8 gram
- Vitamin C: 32.2mg
- Vitamin K: 0 µg
- Vitamin E: 0 mg
Phúc bồn tử có tác dụng gì? 10 lợi ích thần kỳ
Cung cấp vitamin C, vitamin K
Mâm xôi là nguồn cung cấp vitamin C quan trọng, giúp tăng cường sức đề kháng, chống nhiễm trùng và oxy hóa. Nó cũng có lợi ích khác như hấp thụ sắt, chữa lành vết thương, ngăn ngừa sâu răng, tái tạo da, ngăn gốc tự do và giảm nguy cơ ung thư.
Ngoài ra, mâm xôi chứa vitamin K, đóng vai trò quan trọng trong đông máu và duy trì sức khỏe xương. Việc bổ sung vitamin K có thể hữu ích cho những người sử dụng thuốc giảm đông máu.
Giàu chất chống oxy hóa
Phúc bồn tử chứa vitamin C, quercetin và axit ellagic, là một nguồn dinh dưỡng thực vật tuyệt vời với khả năng chống oxy hóa. Điều này giúp bảo vệ tế bào, mạch máu, và cơ quan khỏi tổn thương do oxy hóa, và cũng có thể giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính như bệnh về tim mạch, tiểu đường, béo phì, và ung thư.
Kiểm soát lượng đường huyết
Phúc bồn tử với ít carbs và nhiều chất xơ, tannin hữu ích cho người mắc tiểu đường. Nó giúp kiểm soát đường huyết, cải thiện sự nhạy cảm của cơ thể đối với insulin và ngăn chặn tiêu thụ carbs dự phòng. Nghiên cứu trên chuột đã chứng minh rằng ăn phúc bồn tử giúp làm giảm tình trạng kháng insulin và đường huyết.
Chứa chất chống ung thư
Phúc bồn tử với chất chống oxy hóa mạnh mẽ, có khả năng chống ung thư, bao gồm ung thư ruột kết, tuyến tiền liệt, vú, cổ họng và phổi. Nghiên cứu trên ống nghiệm đã chỉ ra rằng chiết xuất từ phúc bồn tử có thể tiêu diệt lên đến 90% tế bào ung thư vú, dạ dày và ruột kết.
Nghiên cứu khác trên ống nghiệm cho thấy chất sanguin H-6 trong phúc bồn tử tiêu diệt hơn 40% tế bào gây ung thư buồng trứng ở phụ nữ. Nghiên cứu trên chuột cũng đã chứng minh rằng chất chống oxi hóa có khả năng ngăn ngừa và làm chậm quá trình phát triển ung thư gan.
Giúp não bộ khỏe mạnh
Phúc bồn tử chứa lượng lớn vitamin C, vitamin E và chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ và cải thiện sức khỏe não bộ và hệ thần kinh. Nó cũng có khả năng tăng cường trí nhớ và chậm quá trình lão hóa não.
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Phúc bồn tử chứa anthocyanin, một loại flavonoid, giúp giảm viêm và bảo vệ tim mạch bằng cách ngăn ngừa sự tích tụ tiểu cầu và làm giảm huyết áp. Lượng kali giúp kiểm soát natri trong máu, ngăn ngừa huyết áp cao và chất xơ trong quả này giúp kiểm soát cholesterol, phòng ngừa béo phì và bệnh tim.
Hỗ trợ tiêu hóa
Chất xơ trong phúc bồn tử kích thích hoạt động của ruột, đóng vai trò quan trọng trong quá trình loại độc. Nó cũng ngăn ngừa táo bón và cải thiện sức khỏe tiêu hóa.
Tốt cho sức khỏe răng miệng
Một nghiên cứu năm 2013 của National Center for Biotechnology Information đã chỉ ra rằng phúc bồn tử có tính kháng khuẩn và chống viêm, giúp chăm sóc răng miệng. Mặc dù cần thêm nghiên cứu, nhưng ăn phúc bồn tử thường xuyên có thể ngăn ngừa và kiểm soát viêm nướu và sâu răng.
Hỗ trợ đẩy lùi trầm cảm
Phúc bồn tử có tác dụng giảm cortisol là hormone gây căng thẳng, nhờ chứa nhiều vitamin thiết yếu. Mang theo một ít phúc bồn tử để ăn khi cảm thấy căng thẳng có thể giúp hỗ trợ tinh thần và đẩy lùi trầm cảm.
Tăng cường khả năng “chăn gối”
Phúc bồn tử chứa hàm lượng kẽm cao, giúp kiểm soát testosterone, tăng ham muốn tình dục và số lượng tinh trùng ở nam giới. Nó cũng cung cấp chất chống oxy hóa, cải thiện lưu thông máu đến cơ quan sinh dục. Bên đó, vitamin C và magiê trong phúc bồn tử có thể cải thiện khả năng sinh sản và chất lượng tinh trùng.
Tác hại của phúc bồn từ (mâm xôi)
Tương tác thuốc
Nếu bạn đang dùng kháng sinh, đặc biệt là Linezolid, hạn chế sử dụng phúc bồn tử hoặc sản phẩm có thành phần của nó. Phúc bồn tử chứa tyramine, một hợp chất có thể gây tăng huyết áp đột ngột.
Ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai hoặc cho con bú
Mâm xôi có khả năng kích thích tử cung trong phụ nữ mang thai, vì vậy trước khi tiêu dùng, nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Về việc ảnh hưởng của mâm xôi đối với bà mẹ đang cho con bú, hiện vẫn chưa có quan điểm thống nhất nên cần tư vấn chuyên gia y tế.
Nhuận tràng và lợi tiểu
Phúc bồn tử đặc biệt là phần lá, có tác dụng tương tự như các loại thuốc nhuận tràng và lợi tiểu. Do đó, người đang sử dụng thuốc có tác dụng nhuận tràng hoặc lợi tiểu cần hạn chế ăn mâm xôi. Ngược lại, sẽ gây mất nước và gây ra sự mất cân bằng điện giải.
Gây dị ứng
Một số người có thể phản ứng mẫn cảm sau khi ăn mâm xôi, trình bày dưới dạng cảm giác ngứa hoặc sưng đỏ trong miệng, thậm chí trên da. Các triệu chứng có thể bao gồm sưng mặt, môi và lưỡi, gây khó thở hoặc nghẹt mũi. Tuy nhiên, một số người có thể trải qua buồn nôn, đau bụng và chóng mặt do dị ứng với phúc bồn tử.
Mẹo nhỏ trước khi ăn quả phúc bồn tử
Cách chọn phúc bồn tử tươi ngon
Mâm xôi được thu hoạch từ giữa mùa hè đến mùa thu và cây mâm xôi tiếp tục cho trái cho đến khi mùa lạnh tới. Khi mua mâm xôi tươi, hãy chọn những trái mọng, săn chắc, thơm và không có vỏ thừa hoặc nấm mốc. Đảm bảo kiểm tra hộp đựng để tránh quả bị hỏng.
Bạn có thể mua mâm xôi tại siêu thị, cửa hàng tiện lợi, hoặc các tiệm bán trái cây và rau củ hữu cơ. Nếu mâm xôi đang trái mùa, bạn có thể chọn quả mâm xôi đông lạnh, được bảo quản từ độ tươi cao nhất để sử dụng trong các món ăn lành mạnh.
Cách bảo quản đúng cách
Bảo quản phúc bồn tử tươi trong hộp hoặc bọc nhựa có lỗ và để trong ngăn mát tủ lạnh. Sử dụng trong vòng 1 – 2 ngày sau khi hái vì chúng nhanh hỏng sau khi thu hoạch.
Hãy rửa tay trước khi xử lý và rửa sạch quả mâm xôi trước khi ăn. Nếu muốn bảo quản lâu hơn, đóng hộp và đặt vào tủ đông. Mâm xôi đông lạnh có thể lưu trữ an toàn trong vòng 12 tháng.
Một số phương pháp chế biến
Mâm xôi có thể ăn trực tiếp hoặc sử dụng trong nhiều món ăn không cần chế biến. Với màu sắc rực rỡ và kích thước nhỏ, nó cũng là một nguyên liệu trang trí đẹp mắt cho các món tráng miệng. Bạn có thể thêm mâm xôi vào sữa chua, sinh tố, salad, làm mứt, nước sốt, nhân bánh và nhiều món ăn khác để tạo ra hương vị chua ngọt độc đáo.
8 món ăn và thức uống hấp dẫn từ quả mâm xôi (phúc bồn tử)
Sinh tố phúc bồn tử
Để làm sinh tố phúc bồn tử giàu năng lượng và vitamin, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu sau:
- Phúc bồn tử tươi: 470gr
- Chuối chín: 1 quả
- Nước cam ép tươi: 60ml
- Sữa tách kem: 120ml
- Sữa chua: 60ml
- 1 muỗng canh mật ong
- 2 ly đá viên
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đặt tất cả các nguyên liệu vào máy xay.
- Bước 2: Xay cho đến khi hỗn hợp trở nên mịn và đồng đều.
- Bước 3: Đổ hỗn hợp vào ly và trang trí bằng vài quả mâm xôi tươi hoặc lá bạc hà theo sở thích.
Soda phúc bồn tử
Nguyên liệu:
- Nước soda (hoặc 7 Up): 1 lon
- Syrup phúc bồn tử Đắc Nguyên hoặc tự làm: 30ml
- Nước cốt chanh: 10ml
- Phúc bồn tử tươi: 5 quả
- Lá bạc hà hoặc húng lủi để trang trí
- Đá viên
- Dụng cụ: ly thủy tinh, chày dầm, muỗng khuấy
Cách bước thực hiện:
- Bước 1: Cho 30ml syrup phúc bồn tử, 10ml nước cốt chanh vào ly thủy tinh và khuấy đều.
- Bước 2: Thêm đá viên để lấp đầy khoảng 2/3 ly.
- Bước 3: Dùng lon soda (hoặc 7 Up) rót từ từ vào ly cho đến khi đầy.
- Bước 4: Trang trí bằng lá bạc hà hoặc húng lủi.
Trà phúc bồn tử
Nguyên liệu:
- Nước suối: Khoảng 2 lít
- Đường: 130gr
- Phúc bồn tử: 3 – 4 chén
- 5 túi trà
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đun sôi 4 cốc nước trong nồi hoặc chảo, sau đó thêm đường và khuấy đều cho đến khi tan hoàn toàn. Thêm túi trà vào nồi và ngâm trong khoảng 5–8 phút.
- Bước 2: Sau đó, bỏ túi trà và thêm thêm 4 cốc nước nữa.
- Bước 3: Đun sôi phúc bồn tử và nước còn lại trong một nồi nhỏ với lửa nhỏ trong vòng 3 phút.
- Bước 4: Lọc và loại bỏ các cặn phúc bồn tử. Sau đó, trộn nước phúc bồn tử này vào hỗn hợp trà. Thêm đá vào để làm mát và thưởng thức.
Yogurt phúc bồn tử
Nguyên liệu:
- Phúc bồn tử không ngọt: 220gr
- Kem tươi: 700gr
- Yogurt: 170gr
- Bánh cookies: 140gr
- Lá bạc hà (nếu có) để trang trí
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Cho phúc bồn tử vào máy xay và xay đến khi mịn.
- Bước 2: Trộn kem tươi và yogurt trong một chén hoặc ly lớn.
- Bước 3: Trang trí bằng cách thêm bánh cookies và lá bạc hà lên trên món yogurt phúc bồn tử.
Bánh mì mâm xôi nướng
Nguyên liệu:
- Bột mì: 350gr
- Bột nở: 1,5 muỗng
- Bột quế: 1 muỗng
- Baking soda: Nửa muỗng
- Muối: 1/4 muỗng
- Bơ: 270gr
- Đường nâu: 150gr
- Dầu hạt cải hoặc dầu hạt nho: 3 muỗng
- Vanilla: 1,5 muỗng
- Mâm xôi tươi: 220gr
- Đại hoàng (cắt nhỏ): 220gr
Các bước hiện:
- Bước 1: Đặt lò nướng ở 160 độ C và phủ lớp chất chống dính lên khung làm bánh.
- Bước 2: Trong một tô vừa, khuấy đều bột mì, bột nở, bột quế, baking soda, và muối.
- Bước 3: Trong một tô lớn, khuấy đều trứng, bơ, sữa, đường nâu, dầu, và vani cho đến khi hỗn hợp hòa quyện.
- Bước 4: Thêm hỗn hợp bột vào hỗn hợp ướt và khuấy đều cho đến khi mịn. Sau đó, thêm mâm xôi và đại hoàng vào hỗn hợp và khuấy đều.
- Bước 5: Nướng bánh mì trong khoảng 55 phút đến 1 tiếng, hoặc cho đến khi nâu và bánh chín. Sau khi nướng, để bánh mì nguội trong chảo khoảng 10 phút, sau đó chuyển ra một khay và chờ thêm 40 phút nữa, vì loại bánh mì này sẽ trở nên mềm hơn và ngon hơn sau khi resting.
Kem mâm xôi nước cốt dừa
Nguyên liệu:
- Mâm xôi: 4 chén
- Nước cốt dừa: 400ml
- 1/2 chén sữa chua
- 2 trái chanh
- 1/4 chén dừa non
- 1/2 chén mật ong
- 1/2 chén đường bột
Các bước hiện:
- Bước 1: Rửa sạch mâm xôi và để ráo. Bào một ít lớp vỏ chanh, sau đó cắt trái chanh đôi để vắt lấy nước cốt.
- Bước 2: Cho mâm xôi, đường bột, nước cốt dừa, mật ong, sữa chua, dừa non và vỏ chanh vào máy xay. Xay cho đến khi hỗn hợp trở nên mịn.
- Bước 3: Rót hỗn hợp kem vào khuôn kem và đặt trong ngăn đông tủ lạnh khoảng 4 tiếng.
Kem mâm xôi chuối
Nguyên liệu:
- Mâm xôi: 75gr
- Quả chuối: 3 quả
- Sữa tươi không đường: 120ml
Các bước hiện:
- Bước 1: Lột vỏ 3 quả chuối và cắt thành từng khoanh nhỏ. Đặt chuối vào túi nilon hoặc hộp đậy kín và làm đông trong ngăn đá tủ lạnh qua đêm hoặc từ 6 – 8 tiếng.
- Bước 2: Cho 75g mâm xôi, 3 quả chuối đông lạnh và 120ml sữa tươi không đường vào máy xay sinh tố. Xay đến khi hỗn hợp trở nên mịn màng.
- Bước 3: Đổ kem ra khuôn, dùng phới dẹt hoặc muỗng để đều lớp kem. Bọc kem lại bằng màng bọc thực phẩm và đặt trong ngăn đá tủ lạnh từ 6 – 8 tiếng.
Raspberry clafoutis
Bạn có thể đã yêu thích các món tráng miệng như bánh nướng và bánh pho mát. Tuy nhiên, dù bạn thích những món này, bạn luôn sẵn sàng thử những điều mới. Ví dụ, bạn có thể xem cách một công thức tạo ra món bánh mâm xôi mâm xôi thơm ngon, mang đến trải nghiệm hương vị độc đáo với quả mâm xôi nguyên chất từng miếng ăn!
Giải đáp các câu hỏi về phúc bồn tử là quả gì?
Có mấy loại quả mâm xôi?
Đều là một loại mâm xôi nhưng chúng có những màu sắc đa dạng khác nhau như: mâm xôi đỏ, mâm xôi đen, mâm xôi vàng. Trong đó, được biết phổ biến nhất là mâm xôi đỏ.
Phúc bồn tử (mâm xôi) có phải quả dâu tằm?
Mặc dù quả phúc bồn tử và quả dâu tằm có hình dáng và màu sắc khá giống nhau nhưng đây là hai loại quả hoàn toàn khác biệt. Nếu nhìn bằng mắt thường, 2 loại cây này có thân mảnh và dẻo dai, lá hình tim và quả mọc thành chùm giống nhau nên rất khó để phân biệt.
Trên thực tế, khi nếm thử thì quả mâm xôi có nhiều hạt lấm tấm nhỏ bên trong nên khi ăn sẽ đem lại cảm giác lạo xạo trong miệng, còn quả dâu tằm thì không xuất hiện cảm giác này. Hình dáng quả dâu tằm hơi tròn, thuôn dài hình trứng trong khi quả mâm xôi có dáng hình cầu, bầu bĩnh hơn.
Phúc bồn tử bán ở đâu? Bao nhiêu 1kg?
Phúc bồn tử bạn có thể mua tại các siêu thị cửa hàng trái cây hay trên các trang thương mại điện tử có uy tín để đảm bảo chất lượng sản phẩm và an toàn khi sử dụng.
- Phúc bồn tử đen nhập khẩu được bán với giá trong khoảng 950.000 – 1.000.000 đồng/kg.
- Phúc bồn tử đỏ nhập khẩu giá bán sẽ dao động trong khoảng 1.400.000 – 2.000.000 đồng/kg.
- Bên cạnh đó, nếu là đặc sản Đà Lạt, bạn có thể mua phúc bồn tử đen và đỏ có giá khoảng 350.000 – 600.000 đồng/kg.
Các mức giá trên được cập nhật vào tháng 10/2023. Bạn nên lưu ý tránh mua phúc bồn tử có giá quá rẻ so với giá mặt bằng chung vì đó có thể là loại quả bị dập nát, ăn không ngon hoặc kém chất lượng.
Xem thêm:
- Quả sơ ri là quả gì? Sơ ri bao nhiêu calo, có tác dụng gì?
- Quả yuzu là gì? 6 tác dụng của quả yuzu tốt với sức khỏe
- Quả mọng là gì? Các loại quả mọng phổ biến và tác dụng của chúng
Hy vọng sau khi đọc bài viết này, bạn sẽ biết phúc bồn tử là gì và các công thức chế biến món ngon với loại quả đặt biệt này. Hẹn gặp lại bạn ở bài viết sau!