Khổ qua rừng là một loại thực phẩm có lợi cho sức khỏe, được người Việt ưa chuộng sử dụng để chế biến đa dạng món ăn, từ món mặn cho tới món chay đều dùng được. Hãy cùng chuyên mục Cẩm nang vào bếp của Khoeplus24h tìm hiểu khổ qua rừng là gì và công dụng khổ qua rừng đối với sức khỏe nhé!
Khổ qua rừng là gì?
Khổ qua rừng còn có tên gọi phổ biến khác là mướp mủ, hay cẩm lệ chi, một loại trái thuộc họ bầu bí.
Khổ qua rừng là dạng dây leo, chu kì sống khoảng 3 – 4 tháng. Một dây khổ qua rừng có thể dài tới 2 – 3m với phiến lá mọc so le nhau, trên mặt lá có phủ lớp lông li ti.
Lá khổ qua rừng mọc từ thân dây chính và các nhánh của cây khổ qua theo kiểu mọc đơn lẻ và so le nhau. Phiến lá có dạng hình trứng, với nhiều răng cưa ở hai bên mép lá và thường xẻ thành 5 – 7 thùy.
Trái khổ qua rừng khá nhỏ, trái lớn nhất cũng chỉ khoảng bằng ngón chân cái người lớn, trên thân có khía cạnh, nhiều u lồi. Trái chưa chín có màu xanh nõn đẹp mắt, khi chín có màu vàng.
Khổ qua rừng tại Việt Nam thường mọc nhiều ở các vùng núi cao và trung du. Trước kia, khổ qua từng thường mọc dại tự nhiên nhưng ngày nay người ta đã nhân giống thành công và trồng phổ biến tại nhiều nơi.
Về hương vị thì lá cũng như trái khổ qua rừng đắng hơn khổ qua thường rất nhiều, đồng nghĩa với dược tính trong loại khổ qua này cũng cao hơn, nhờ đó mà được người dùng ưa chuộng hơn.
Công dụng khổ qua rừng
Giàu dưỡng chất
Khổ qua rừng là nguồn cung cấp dưỡng chất quan trọng có lợi cho sức khỏe. Thành phần khổ qua rừng chứa nhiều vitamin C, giúp chữa lành vết thương nhanh chóng và hỗ trợ hình thành xương.
Bên cạnh đó, khổ qua rừng còn có thêm vitamin A cần thiết cho sức khỏe mắt, đồng thời cũng giúp làn da luôn khỏe mạnh.
Ngoài ra, khổ qua rừng còn chứa các chất khác có lợi cho sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể như folate, kali, sắt,… cũng như các chất chống oxy hóa như axit gallic, axit chlorogenic,…
Theo FoodData Central, một chén khổ qua rừng (khoảng 94gr) sẽ chứa xấp xỉ:
- Năng lượng: 20 calo
- Carbonhydrate: 4gr
- Chất xơ: 2gr
- Vitamin C: 93% RDI
- Vitamin E: 44% RDI
- Kali: 8% RDI
- Kẽm: 5% RDI
- Sắt: 4% RDI
Có thể giúp giảm lượng đường trong máu
Khổ qua rừng từ lâu đã được sử dụng như một vị thuốc thiên nhiên giúp hỗ trợ điều trị các triệu chứng của bệnh tiểu đường. Dựa trên nghiên cứu, người ta đã xác nhận khổ qua rừng có tác dụng trong việc kiểm soát lượng đường huyết rất hiệu quả.
Khổ qua rừng có thể thúc đẩy sự bài tiết insulin, hormone trong máu, giảm đáng kể tỉ lệ đường huyết fructosamine trong máu, từ đó giúp điều chỉnh và kiểm soát lượng đường trong máu và cải thiện tình trạng bệnh tiểu đường.
Hỗ trợ chống ung thư
Theo nghiên cứu, khổ qua rừng có chứa các hợp chất có khả năng chống ung thư mạnh mẽ và lượng vitamin C dồi dào, chính vì vậy giúp hạn chế được sự lây lan của các tế bào ung thư, bao gồm ung thư vú, ung thư vòm họng, ung thư phổi, ung thư dạ dày,…
Ngoài ra, vitamin C còn giúp tăng lượng kháng thể, giúp cơ thể chống lại các tác nhân tiềm tàng gây ung thư.
Giảm mức cholesterol
Khổ qua rừng có thể làm giảm mức cholesterol tích tụ trong động mạch. Theo các nghiên cứu được thử nghiệm trong động vật, chiết xuất từ khổ qua rừng có thể làm giảm đáng kể mức cholesterol toàn phần và cân bằng chỉ số triglyceride trong máu.
Hỗ trợ giảm cân
Khổ qua rừng tuy chứa rất ít calo trong thành phần dinh dưỡng, nhưng bù lại đây là nguồn chất xơ dồi dào, chính vì thế, khổ qua rừng sẽ cực kì thích hợp đối với những ai đang áp dụng chế độ ăn kiêng giảm cân hoặc ăn low-carb.
Chất xơ có trong khổ qua rừng sẽ giúp tạo cảm giác no lâu và giảm ham muốn thèm ăn, giảm cảm giác đói.
Bên cạnh đó, dựa vào các kết quả nghiên cứu, khổ qua rừng được chứng minh rằng có tác dụng hỗ trợ việc đốt cháy chất béo, từ đó giúp hỗ trợ giảm cân hiệu quả.
Chống lại chứng viêm
Nhờ vào lượng chất chống oxy hóa và vitamin C dồi dào mà khổ qua rừng có thể ngăn ngừa được các chứng viêm.
Nó còn tăng cường hỗ trợ cho hệ miễn dịch và giúp hạn chế sự tổn thương của các gốc tự do, nguyên nhân hàng đầu khiến cơ thể bị lão hóa nhanh chóng và dễ nhiễm bệnh.
Hỗ trợ điều trị bệnh viêm gan
Khổ qua rừng có vị đắng, tính mát, dược tính rất cao nên được sử dụng trong các bài thuốc hỗ trợ giải độc gan, thanh nhiệt cơ thể. Những người bị viêm gan B, viêm gan C có thể áp dụng để hỗ trợ điều trị bệnh tốt hơn.
Tại Việt Nam, người ta thường phơi khô khổ qua rừng để làm trà, mỗi ngày uống 1 ly trà khổ qua còn ấm để cơ thể có thể hấp thụ các dưỡng chất hiệu quả hơn. Người bệnh có thể cho thêm một chút mật ong để vị trà bớt đắng, dễ uống hơn.
Tốt cho xương
Tác dụng chống viêm của khổ qua rừng còn giúp cải thiện các ảnh hưởng của bệnh thoái hóa khớp, giúp làm giảm các triệu chứng đau, đẩy nhanh quá trình phục hồi xương, khớp.
Lưu ý khi dùng
Ngoài các lợi ích mang đến cho sức khỏe, khổ qua rừng vẫn có 1 số tác dụng phụ cần lưu ý khi sử dụng.
Khổ qua rừng tuy có hỗ trợ cho hệ tiêu hóa được hoạt động tốt hơn nhưng đối với những người có hệ tiêu hóa yếu được khuyến cáo không nên sử dụng loại thực phẩm này vì sẽ gây nên hiện tượng tiêu chảy, kiết lị hay các bệnh liên quan đến dạ dày.
Các chất có trong khổ qua rừng có thể tương tác với 1 số loại thuốc điều trị tiểu đường, làm giảm lượng đường huyết trong máu, vì vậy cần tránh dùng hoặc phải có sự theo dõi chặt chẽ tình hình sức khỏe của người bệnh khi sử dụng.
Phụ nữ mang thai cũng được khuyến cáo không sử dụng khổ qua rừng vì loại thực phẩm này có thể gây ra sẩy thai hoặc hiện tượng sinh non.
Cách dùng khổ qua rừng
Khổ qua rừng hiện nay được sử dụng và chế biến đa dạng thành nhiều món ăn, thức uống thơm ngon như:
- Trà khổ qua rừng
- Lá khổ qua rừng nấu canh
- Khổ qua rừng kho chay
- Khổ qua rừng nhồi thịt
- Khổ qua rừng xào trứng
- Khổ qua rừng muối chua,…
Khổ qua rừng bán ở đâu
Khổ qua rừng hiện nay được bán phổ biến rộng rãi. Tùy vào loại sản phẩm làm từ khổ qua rừng như khổ qua rừng khô, khổ qua rừng tươi, bột khổ qua rừng,… mà giá cả thị trường dao động khác nhau.
- Hạt giống khổ qua rừng: có thể tìm mua trên các trang thương mại điện tử, hoặc các cửa hàng vật tư cây cảnh với giá từ 10.000 đồng – 18.000 đồng/1gr (giá cập nhật tháng 07/2023).
- Khổ qua rừng khô: có thể tìm mua trên các trang thương mại điện tử, hoặc các cửa hàng chuyên về dược liệu, các cửa hàng bán trà khô hay các cửa hàng chuyên về nông sản với giá từ 90.000 đồng – 150.000 đồng/500gr (giá cập nhật tháng 07/2023).
- Bột khổ qua rừng: có thể tìm mua trên các trang thương mại điện tử, hoặc tại các cửa hàng chuyên về nông sản với giá từ 150.000 đồng – 180.000 đồng/100gr (giá cập nhật tháng 07/2023).
- Trái khổ qua rừng tươi: có thể tìm mua dễ dàng tại các chợ, chuỗi siêu thị hay các cửa hàng thực phẩm như Bách hóa XANH với giá từ 40.000 đồng – 55.000 đồng/kg (giá cập nhật tháng 07/2023).
Xem thêm:
- Quả me rừng là gì, có tác dụng gì? 10 tác dụng của quả me rừng
- Mắc khén là gì? Giá hạt mắc khén, hạt mắc khén mua ở đâu và cách sử dụng
- Cây núc nác là cây gì? 8 tác dụng của núc nác, cách sử dụng, nơi mua
Qua bài viết này, Khoeplus24h.vn hi vọng bạn đã có thêm nhiều thông tin về các công dụng khổ qua rừng và cách sử dụng khổ qua rừng để chế biến thành món ăn và thức uống bổ dưỡng cho sức khỏe. Hãy tiếp tục theo dõi chuyên mục Cẩm nang sức khỏe để cập nhật thêm nhiều bài viết hữu ích nhé!
