Bòn bon được biết đến như một loại trái cây vừa thơm ngon vừa chứa nhiều vitamin và dưỡng chất. Hãy cùng KHOEPLUS24H tìm kiếm câu trả lời cho vấn đề quả bòn bon có tác dụng gì qua bài viết dưới đây nhé!
Quả bòn bon là quả gì?
Bòn bon là loại trái nhiệt đới, thuộc họ Xoan và có tên khoa học là Lansium domesticum. Quả bòn bon trồng ở bán đảo Mã Lai trước đây nhưng giờ nó phổ biển khắp các nước thuộc khu vực Đông Nam Á và Nam Á.
Nếu người miền Nam gọi là bòn bon, thì người Quảng Nam gọi là bòn bon và người miền Bắc gọi là dâu da đất.
Trong lịch sử, trái bòn bon từng được vua nhà Nguyễn gọi là trái nam trân ở phương Nam (miền Nam ngày nay) và trái trung quân vì gắn liền với câu chuyện nhóm quân phò chúa đã được cứu đói nhờ trái bòn bon trong quá trình trốn tránh quân Tây Sơn.
Cây bòn bon có chiều cao trung bình từ 10 – 15m, có thể lên đến 30m. Hoa lưỡng tính, có màu vàng nhạt và mọc thành chùm hoặc theo dây.
Quả bòn bon có hình cầu, đường kính khoảng 5cm với lớp vỏ dẻo. Phần thịt bên trong có màu trắng hơi trong và chia thành 5 – 6 múi. Mỗi múi thường chứa một hột, vị hơi chua nhưng khi chín thì có vị ngọt.
Thành phần dinh dưỡng trong quả bòn bon
Bòn bon cũng như các loại trái cây nhiệt đới khác, đều chứa nhiều chất dinh dưỡng. Cụ thể, trong 100gr bòn bon gồm các dinh dưỡng như sau:
- Carbs: 9.6gr
- Chất đạm: 0.8gr
- Chất xơ: 2.3gr
- Vitamin A: 13 IU
- Vitamin B1: 89mcg
- Vitamin B2: 124mg
- Vitamin C (axit ascorbic): 1mg
- Canxi: 20mg
- Phốt pho: 30mg
Tác dụng của quả bòn bon
Nhờ chứa một số chất dinh dưỡng nhất định, bòn bon cũng mang lại nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe như là:
Giúp sản xuất tế bào hồng cầu
Với hàm lượng vitamin B1 và vitamin B2 đáng kể, bòn bon giữ vai trò quan trọng trong việc sản xuất các tế bào hồng cầu, nhờ đó góp phần vào việc phát triển tổng thể về mặt sức khỏe cho người ăn.
Ngoài ra, khi tiêu thụ bòn bon cũng sẽ giúp tăng cường quá trình sản xuất RBCs (hồng cầu) trong máu và quá trình phân hủy carbs để cung cấp năng lượng cho cơ thể.
Giàu vitamin A giúp tế bào hoạt động ổn định
Vitamin A có mặt ở hầu hết các chức năng diễn ra trong cơ thể. Chẳng hạn, vitamin A của bòn bon giúp duy trì các tế bào mô được khỏe mạnh gồm cả làn da, mắt và răng. Thậm chí, nó cũng làm cho mô xương và màng nhầy luôn trong trạng thái tốt nhất.
Giàu chất chống oxy hoá
Nhờ giàu chất chống oxy hóa, bòn bon có khả năng chống lại sự gây hại của các gốc tự do hoạt động trong cơ thể, từ đó phòng ngừa được nhiều loại bệnh tật, nhất là ung thư và tim mạch.
Ngoài ra, bòn bon cũng giàu hợp chất limonoids – có đặc tính chống ung thư cũng như giúp bảo vệ cơ thể mắc phải căn bệnh này.
Hỗ trợ điều trị sốt rét
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh: hạt bòn bon có thể điều trị được bệnh sốt rét. Thậm chí, lớp vỏ quả và lá của cây bòn bon đã được chứng minh là có khả năng chống lại mầm bệnh sốt rét Plasmodium falciparum.
Hơn nữa, một số hợp chất trong thịt quả còn có thể ức chế và tiêu diệt các mầm móng gây ra bệnh sốt rét.
Hỗ trợ giảm cân
Với hàm lượng vitamin B2, bòn bon được xem là thực phẩm thân thiện trong chế độ ăn uống của những người đang giảm cân.
Vì nó giúp cơ thể giải phóng năng lượng từ nguồn carbs thực phẩm, nhờ đó mà cơ thể sử dụng năng lượng hiệu quả để hoạt động thường ngày.
Tốt cho xương và răng
Bòn bon có chứa hàm lượng vitamin A (còn gọi là retinol hoặc carotenoid) và phốt pho đều tốt cho sức khỏe của xương khớp và răng. Cụ thể, vitamin A hòa tan trong chất béo, giữ vai trò nhất định trong việc duy trì độ bền của xương và răng.
Trong khi đó, phốt pho cũng góp phần quan trong trong quá trình hình thành xương và răng. Vì thế, chế độ ăn uống hằng ngày, nếu bạn bổ sung bòn bon sẽ có lợi cho việc giúp hai bộ phận này phát triển chắc khỏe.
Tốt cho hệ tiêu hóa
Trong quả bòn bon chứa rất nhiều chất xơ, vitamin và chất khoáng thiết yếu hỗ trợ quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi. Đặc biệt, loại trái cây này còn có khả năng ngăn ngừa các tế bào ung thư ở đường ruột hình thành, phát triển.
Ngăn ngừa các bệnh về tim mạch
Bòn bon là loại quả có thể hỗ trợ việc ngăn ngừa mắc các bệnh tim mạch. Hàm lượng vitamin B dồi dào hỗ trợ giảm chỉ số đường huyết trong máu, tiểu đường,… hoặc nghiêm trọng hơn là đột quỵ, tử vong.
Làm đẹp da
Quả bòn bon chứa hàm lượng vitamin E dồi dào có tác dụng duy trì sức khỏe làn da như chữa lành vết thương, tránh tác động tiêu cực từ tia UV, dưỡng ẩm, làm mềm và ngăn ngừa tình trạng lão hóa sớm. 100g trái cây có đến 131 – 150U vitamin A, hỗ trợ duy trì thị lực.
Có lợi cho sức khỏe người bệnh đái tháo đường
Bên trong bòn bon chứa ít đường, dễ ăn nên được xem như một món ăn nhẹ lành mạnh thích hợp những người mắc bệnh đái tháo đường. Điều này có được do hàm lượng chất xơ khá cao, kết hợp polyphenol chống oxy hóa, làm chậm sự hấp thụ đường của cơ thể.
Sai lầm cần tránh khi ăn bòn bon
Không nên nhai hạt
Quả bòn bon có vách ngăn mỏng, gồm 5 múi. Một số múi có hạt nhỏ hoặc có hạt thì bạn có thể nhai luôn. Thế nhưng, những múi có hạt lớn thì tuyệt đối không nhai hay nuốt. Do chúng có vị đắng cùng một chất được giới Y tế xác định là chất độc alkaloid.
Không cắn vỏ
Vỏ quả bòn bon thường được sử dụng làm thuốc chữa bệnh nhưng lại chứa thành phần độc tố cao. Trong một nghiên cứu trên cơ thể của ếch thì thành phần độc trong vỏ bòn bon có thể làm ngừng tim ếch.
Vì vậy, bạn nên cẩn thận không ăn trúng phần vỏ của quả bòn bon. Thay vì dùng răng cắn trái khi ăn bòn bon thì bạn nên lấy tay để tách vỏ, bỏ hạt.
Người tiểu đường không ăn nhiều
Trong bòn bon có hàm lượng đường tương đối cao, do đó những người mắc bệnh tiểu đường không nên ăn nhiều loại trái cây kể trên. Hơn nữa, người bình thường để tránh tình trạng đầy bụng, khó tiêu phải hạn chế ăn loại trái cây này.
Hay bị sâu bệnh
Bòn bon trong mùa thu hoạch thường xuất hiện những trái bị sâu đục quả, rệp sáp và nhện đỏ. Do đó, bạn cần quan sát thật kỹ khi ăn. Tuyệt đối không dùng những quả bị dập nát.
Cách nhận diện bòn bon bị thúc chín
Trong thời gian gần đây, quả bòn bon thường bị thúc chín bằng thuốc hoặc dung dịch hóa học. Vì thế, mọi người cần tinh ý khi chọn mua. Nếu bòn bon chín tự nhiên thì phần cuống thường con tươi, dưới có những chấm li ti. Khi dùng, quả có vị ngọt thanh, hạt đen và nhỏ.
Ngược lại, bòn bon bị thúc chín thường có màu vàng đất rất đẹp mắt. Bề mặt không hề có dấu châm kim. Về phần cuống quả sẽ bị thâm đen, thịt quả đục, dính mủ vào tay rất nhiều, hạt to có màu hồng và ăn có vị chua.
Cách chọn bòn bon ngon
Quả bòn bon ngon thường có kích thước vừa phải chỉ bằng ngón tay cái, không quá nhỏ cũng không quá lớn. Phần núm cuống căng tròn, da màu vàng nhạt. Nếu bóc lớp vỏ ngoài thì các múi dính chặt với nhau, màu trắng trong và đầy nước thơm.
Bạn không nên chọn mua những trái lớn do hột to, thường chua. Đặc biệt những quả có vết nam đen thường ăn không ngon.
Mua bòn bon ở đâu, giá bao nhiêu?
Trên thị trường hiện nay, bạn có thể tìm mua quả bòn bon ở siêu thị, quầy trái cây hoặc hệ thống cửa hàng trên toàn quốc của Bách Hóa Xanh,… Hãy chọn mua sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng tránh mua phải hàng giả, bị kích chín bằng thuốc.
Mức giá quả bòn bon dao động từ 65.000 – 110.000 VND/kg (cập nhật tháng 10/2023).
Câu hỏi liên quan đến tác dụng của quả bòn bon
Quả bòn bon nóng hay mát?
Chưa có bất kỳ nghiên cứu hoặc số liệu chứng minh quả bòn bon có tính nóng. Nhưng trong loại trái cây này chứa hàm lượng đường tương đối cao nên nếu ăn nhiều có thể gây ra tình trạng nóng trong người.
Ngược lại, nếu bạn ăn bòn bon với tần suất hợp lý, đúng phương pháp sẽ giúp bù nước và giải nhiệt cơ thể hiệu quả.
Có bầu ăn bòn bon được không?
Theo dược sĩ Lê Kim Phương, nhiều phụ nữ thường cho rằng khi mang thai không nên ăn quả bòn bon do có thể gây tình trạng sẩy thai hoặc dị tật bẩm sinh. Thực tế, chưa có bất kỳ nghiên cứu khoa học chứng minh điểm này.
Quả bòn bon là loại trái cây giàu chất dinh dưỡng, vitamin và một số khoáng chất thiết yếu như sắt, phốt pho, canxi,…. Đặc biệt, hàm lượng chất xơ dồi dào giúp ngăn ngừa tình trạng táo bón ở mẹ bầu. Đầu thai kỳ, thai phụ chỉ ăn 3 – 4 quả/lần và mỗi ngày không quá 0,5kg.
Xem thêm:
- Quả quất – quả tắc là quả gì? 5 tác dụng của quả quất đối với sức khoẻ
- Ăn cóc có tác dụng gì? 19 tác dụng của quả cóc với sức khỏe
- 7 Tác dụng của quả việt quất, cách bảo quản và các món ăn từ việt quất
Thông qua những thông tin trên, KHOEPLUS24H đã trả lời câu hỏi quả bòn bon có tác dụng gì. Đồng thời giới thiệu cách chọn bòn bon ngon, ngọt tránh chọn nhầm quả bị kích chín. Nếu thấy bài viết hữu ích hãy chia sẻ ngay cùng người thân và bạn bè nhé!
