Cẩm nang sức khỏeSức khỏe dinh dưỡngCủ riềng là gì? Củ riềng có tác dụng gì?

Củ riềng là gì? Củ riềng có tác dụng gì?

0
(0)

Củ riềng có hương vị cay thơm đặc trưng, thường được sử dụng trong nấu ăn để loại bỏ mùi tanh. Tuy nhiên, nhiều người dễ nhầm lẫn củ riềng với củ gừng khi chế biến thực phẩm. Vậy hãy cùng nhau tìm hiểu củ riềng là gì cũng như phân biệt củ riềng và củ gừng. Hãy cùng tham gia chuyên mục sức khỏe dinh dưỡng của KHOEPLUS24H để tìm hiểu điều này ngay hôm nay!

Củ riềng là gì?

Củ riềng có tên khoa học là Alpinia docinarum, thuộc họ Gừng (Zingiberaceae) và được gọi bằng nhiều tên khác nhau như riềng gió, riềng thuốc, cao lương khương, phong phương hay kìm sung.

Củ riềng có nguồn gốc từ các khu vực phía Nam châu Á và nó thường được sử dụng trong y học cổ truyền của người Trung Quốc và người Ấn Độ trong suốt nhiều thế kỷ.

Hoa riềng
Hoa riềng

Củ riềng thuộc cây thân thảo, sống nhiều năm và có chiều cao phát triển đến 2m. Lá hình mũi mác, nhọn ở phần đầu và có màu xanh. Hoa riềng thường mọc trên đỉnh cây, tạo hình trông như chiếc dùi và có màu trắng xanh, nở vào tháng 5 – 8. Quả dạng hạch, hình tròn, khi chín có màu nâu và thường xuất hiện vào tháng 9 – 11. Rễ mọc bò ngang và phát triển, phình to thành củ riềng.

Củ riềng
Củ riềng

Khi còn non, củ riềng có màu đỏ nâu và chuyển sang màu vàng nhạt lúc già. Thân củ riềng có thể chia thành nhiều đốt với kích thước không đều nhau, có vảy bao phủ ở phía ngoài và hương thơm nhẹ. Phần ruột củ riềng có màu trắng hoặc màu vàng nhạt, rất đặc và chứa nhiều sợi xơ.

Củ riềng là một loại gia vị giống như gừng và nghệ, sử dụng cho nhiều món ăn ở Việt Nam, Thái Lan, Trung Quốc, Indonesia và Malaysia. Ngoài ra, củ riềng có thể dùng để ăn tươi hoặc nấu chín.

Củ riềng hay củ giềng?

Vì phát âm khá giống nhau, nhiều người hay gọi củ riềng thành củ giềng. Tuy nhiên, cách gọi đúng chính tả là củ riềng, bạn nhé. Ngoài ra, củ riềng còn được biết đến qua những tên gọi khác như riềng thuốc, riềng gió, phong phương, cao lương khương hoặc kìm sung.

Củ riềng hay củ giềng?
Củ riềng hay củ giềng?

Củ riềng có mấy loại?

Củ riềng có 2 loại là riềng thường và riềng nếp. Dưới đây là một số đặc điểm mà bạn có thể phân biệt giữa 2 loại củ riềng này:

Riềng thườngRiềng nếp
Tên khoa họcAlpinia officinarum HanceAlpinia galanga (L.) Willd
Thuộc họGừng (Zingiberaceae)Gừng (Zingiberaceae)
Tên gọi khácTiểu lương khương, cao lương khương hoặc phong khương.Sơn khương tử, hồng đậu khấu, sơn nại hoặc riềng ấm.
Thân câyThân cỏ, cao từ 0.7 – 1.2mThân thảo, to và cao hơn 2m.
Rễ củMọc bò ngang, màu vàng nâu, phình to thành nhiều củ và có phủ nhiều rễ con.Màu hồng nhạt, kích thước to dao động từ 2 – 3cm.
Không có cuống nhưng có bẹ, hình mác dài và nhẵn.

Chiều dài lá từ 22 – 40cm, rộng khoảng 24mm.

Hình mác, nhọn và mép lá có viền trắng. Không cuống.

Chiều dài lá khoảng 40cm, rộng 7cm.

HoaMọc cụm hình chùy, thường mọc ở đầu cành và có lông măng dài khoảng 10cm.

Lớp mặt trong của hoa có màu trắng và mép lá hơi mỏng.

Mọc cụm hình chùy dài từ 15 – 3cm.

Hoa trắng, điểm hồng và dài khoảng 20 – 25cm.

QuảQuả hình tròn thuôn.Quả hình trứng hoặc hình cầu, màu đỏ nâu.
Riềng thường và riềng nếp
Riềng thường và riềng nếp

Củ riềng có tác dụng gì?

Phòng ngừa ung thư

Củ riềng có khả năng chống oxy hóa và kháng viêm nên đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ giảm DNA do các gốc tự do và các yếu tố khác gây nên. Trong củ riềng có một loại flavonoid được gọi là galanin đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa sự tấn công của ung thư bằng cách điều chỉnh hoạt động enzym và loại bỏ các gen có độc tính.

Củ riềng có khả năng ngăn ngừa tới 7 loại bệnh ung thư, bao gồm ung thư dạ dày, ung thư tuyến tụy, ung thư ruột kết, ung thư vú, bạch cầu, ung thư gan và ung thư đường mật.

Củ riềng có khả năng chống oxy hóa
Củ riềng có khả năng chống oxy hóa

Tăng cường tuần hoàn máu

Củ riềng không chỉ giúp loại bỏ các chất độc và cải thiện tuần hoàn máu mà còn có khả năng chống oxi hóa để ngăn ngừa sự gây hại của các gốc tự do đối với da và duy trì độ mềm mại của da.

Ngoài ra, củ riềng cũng thúc đẩy việc phát triển tóc hiệu quả bằng cách tăng cường tuần hoàn máu. Đối với những người có tóc mỏng, việc sử dụng nước củ riềng phối hợp với dầu jojoba tạo ra một hỗn hợp kích thích mọc tóc đạt hiệu quả cao.

Củ riềng giúp loại bỏ các chất độc và cải thiện tuần hoàn máu
Củ riềng giúp loại bỏ các chất độc và cải thiện tuần hoàn máu

Ngăn ngừa đau bụng kinh

Khi phụ nữ đến tháng, một số người có thể trải qua đau bụng kinh hoặc tiêu chảy. Củ riềng có thể giúp giảm đi các triệu chứng này. Hơn nữa, riềng cũng là một lựa chọn hiệu quả trong việc điều trị bệnh tiêu chảy.

Củ riềng có thể giúp giảm đi các triệu chứng tới tháng
Củ riềng có thể giúp giảm đi các triệu chứng tới tháng

Tăng khả năng miễn dịch của cơ thể

Việc dùng củ riềng đều đặn giúp cải thiện sức đề kháng trong cơ thể. Các chiết xuất từ củ riềng có khả năng ngăn chặn và tiêu diệt vi khuẩn trong cơ thể. Do đó, hệ thống miễn dịch sẽ trở nên mạnh mẽ hơn khi đối mặt với tình trạng đói hoặc nhịn ăn.

Việc dùng củ riềng đều đặn giúp cải thiện sức đề kháng trong cơ thể
Việc dùng củ riềng đều đặn giúp cải thiện sức đề kháng trong cơ thể

Hỗ trợ tiêu hóa

Công dụng từ lâu mà người Việt đã tin tưởng và sử dụng củ riềng chính là để chữa bệnh đau bụng. Ngoài ra, củ riềng cũng có khả năng giảm các triệu chứng như ói mửa, tiêu chảy và nấc cụt.

Củ riềng cũng có khả năng giảm các triệu chứng như ói mửa, tiêu chảy và nấc cụt
Củ riềng cũng có khả năng giảm các triệu chứng như ói mửa, tiêu chảy và nấc cụt

Hỗ trợ đối phó với bệnh trầm cảm

Củ riềng chứa các dưỡng giúp cơ thể ức chế hoạt động của TNF-alpha, từ đó hỗ trợ trong việc kiểm soát bệnh trầm cảm. Chính vì thế trong nhiều bài thuốc chữa trầm cảm tường có sự góp mặt của củ riềng.

Củ riềng chứa các dưỡng giúp cơ thể ức chế hoạt động của TNF-alpha
Củ riềng chứa các dưỡng giúp cơ thể ức chế hoạt động của TNF-alpha

Tác dụng phụ của củ riềng có thể bạn chưa biết

Gây dị ứng

Củ riềng chứa tinh dầu nên tạo ra hương vị cay đặc trưng. Một số người sẽ dị ứng với tinh dầu riềng, nếu bạn có bất kỳ triệu chứng hoặc biểu hiện không bình thường sau khi dùng củ riềng thì rất có thể bạn đang bị dị ứng đấy.

Củ riềng chứa tinh dầu nên tạo ra hương vị cay đặc trưng
Củ riềng chứa tinh dầu nên tạo ra hương vị cay đặc trưng

Làm tăng lượng axit trong dạ dày

Củ riềng có khả năng hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến dạ dày nhưng nên kết hợp với các loại thuốc khác. Nếu chỉ sử dụng củ riềng mà không kết hợp với các phương pháp khác, có thể dẫn đến việc kích thích sản xuất quá mức axit dạ dày, gây khó chịu cho những người mắc bệnh đau dạ dày và đại tràng.

Làm tăng lượng axit trong dạ dày
Làm tăng lượng axit trong dạ dày

Khiến bệnh trầm trọng hơn

Củ riềng là thực phẩm có tính ấm và thường được dùng để điều trị các bệnh liên quan đến tình trạng thể hàn. Tuy nhiên, những người có thể hàn sử dụng củ riềng mà không kết hợp với các biện pháp điều trị khác, có thể gây ra tình trạng trầm trọng hơn.

Ví dụ, nếu bạn cảm thấy đau bụng do cơ thể lạnh, có thể sử dụng củ riềng để điều trị. Tuy nhiên. Nếu bạn cảm thấy đau bụng do cơ thể quá nóng, không nên sử dụng củ riềng vì điều này có thể làm gia tăng đau và làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh lý.

Củ riềng là thực phẩm có tính ấm và thường được dùng để điều trị các bệnh liên quan đến tình trạng thể hàn
Củ riềng là thực phẩm có tính ấm và thường được dùng để điều trị các bệnh liên quan đến tình trạng thể hàn

Hạn chế ăn củ riềng khi mang thai

Hiện chưa có bất kỳ nghiên cứu nào ghi nhận các tác hại của củ riềng đối với phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, các bác sĩ thường khuyên rằng phụ nữ đang mang thai nên hạn chế sử dụng củ riềng để điều trị bệnh. Nếu muốn sử dụng củ riềng thì bạn cần có tham khảo của bác sĩ.

Các bác sĩ thường khuyên rằng phụ nữ đang mang thai nên hạn chế sử dụng củ riềng để điều trị bệnh
Các bác sĩ thường khuyên rằng phụ nữ đang mang thai nên hạn chế sử dụng củ riềng để điều trị bệnh

Các tác dụng phụ khác

Mặc dù được nhiều người coi là một loại phương pháp để cải thiện sức khỏe nhưng củ riềng cũng có thể gây hại nếu sử dụng vượt quá mức. Các nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng sử dụng củ riềng như một loại thực phẩm chức năng với liều lượng 2.000mg/kg có thể gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng.

Một số hậu quả như: giảm năng lượng, mất khẩu vị, tiểu nhiều, tiêu chảy, hôn mê hoặc thậm chí tử vong. Tuy nhiên, những tác dụng phụ này không xảy ra khi sử dụng củ riềng với liều lượng thấp hơn 300mg/kg.

Một số hậu quả như: giảm năng lượng, mất khẩu vị, tiểu nhiều
Một số hậu quả như: giảm năng lượng, mất khẩu vị, tiểu nhiều

Những lưu ý cần nhớ khi sử dụng củ riềng

Cách tốt nhất là bạn nên dùng củ riềng như một loại gia vị trong ẩm thực. Nếu bạn muốn dùng củ riềng làm thuốc, hãy tìm lời khuyên từ bác sĩ để được đề xuất các phương pháp điều trị phù hợp.

Ngoài ra, không nên tự ý sử dụng củ riềng cho phụ nữ mang thai. Bởi vì củ riềng có thể không thích hợp cho sức khỏe của phụ nữ trong giai đoạn mang thai. Trong thời kỳ nhạy cảm này, cần cân nhắc kỹ lưỡng về việc sử dụng thực phẩm này.

Củ riềng có thể không thích hợp cho sức khỏe của phụ nữ trong giai đoạn mang thai
Củ riềng có thể không thích hợp cho sức khỏe của phụ nữ trong giai đoạn mang thai

Bà bầu có nên ăn củ riềng không?

Theo Đông y, củ riềng được coi là có tính ấm, vị cay, mùi thơm và có nhiều tác dụng cho sức khỏe con người. Loại củ này thường được sử dụng làm gia vị không thể thiếu trong nhiều món ăn như cá kho, ướp thịt, hoặc để khử mùi tanh. Bộ phận thân và củ của củ riềng được sử dụng để làm thuốc.

Về việc liệu bà bầu có nên ăn củ riềng hay không, câu trả lời là có. Nhưng nên dùng như gia vị trong các bữa ăn hàng ngày. Tuy nhiên, bà bầu không nên ăn thường xuyên vì điều này có thể gây ra một số tác động không mong muốn, không có lợi cho sức khỏe.

Củ riềng thường được coi là một loại thuốc nên nếu sử dụng củ riềng với mục đích chữa bệnh, có thể gây ra tác dụng phụ không tốt cho bà bầu. Vì vậy, bà bầu nên ăn củ riềng như một loại gia vị để thêm hương vị vào các món ăn.

Bà bầu không nên ăn củ riềng thường xuyên
Bà bầu không nên ăn củ riềng thường xuyên

Cách phân biệt củ riềng và củ gừng

Khi sử dụng, không ít người vẫn còn hay nhầm lẫn giữa củ riềng và củ gừng. Vậy thì bạn có thể phân biệt dễ dàng 2 loại củ này qua một số đặc điểm cơ bản như sau:

Dựa vào hình dáng

Với củ riềng: Củ thường có kích thước trung bình từ 3 – 5cm, có màu đỏ nâu (khi còn non) rồi chuyển sang màu vàng nhạt (khi già). Trên củ riềng có nhiều đốt với kích thước không đều nhau, vỏ bóng và có lớp vảy bao phủ. Thân củ cứng hơn so với củ gừng.

Với củ gừng: Củ có kích thước trung bình từ 3 – 7cm. Thân củ phân thành nhiều nhánh với lớp vỏ ngoài mỏng, có màu vàng nhạt. Phần ruột bên trong có màu vàng đậm. Khi còn non, gừng sẽ có nhiều bột, nhưng về già thì củ gừng xuất hiện nhiều xơ hơn.

Dựa vào hình dáng
Dựa vào hình dáng

Dựa vào mùi vị

Với củ riềng: Hương thơm nhẹ khi ngửi ngoài củ, vị hắc và cay nhẹ.

Với củ gừng: Vị hắc, quyện lẫn vị cay và vị hơi ngọt.

Củ riềng và củ gừng
Củ riềng và củ gừng

Một số món ngon với củ riềng

Bạn có thể sử dụng củ riềng như một loại gia vị, để khử mùi tanh của thực phẩm tươi sống hoặc kết hợp với một số nguyên liệu khác để tẩm ướp và chế biến nhiều món ăn như món kho, món nướng và món nước.

Hy vọng, bạn đã biết được củ riềng là gì cũng như nên gọi là củ riềng hay giềng, kèm với cách phân biệt củ riềng và củ gừng khi chế biến món ăn rồi đấy. Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn có được những thông tin hữu ích cho cuộc sống. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ ngay để mọi người cùng biết nhé!

Bạn thấy bài viết này hữu ích chứ?

Hãy chọn vào ngôi sao để đánh giá bài viết

Đánh giá trung bình 0 / 5. Lượt đánh giá 0

Hãy là người đầu tiên đánh giá bài viết

Bài viết liên quan